Özel Hastane Nedir?

Özel hastaneler, devletin sağlama görevini üstlendiği sağlık hizmetlerinin ötesinde, hastaların ihtiyaçlarına cevap vermek, tedavi süreçlerini iyileştirmek ve kişiselleştirilmiş bir deneyim sunmak için kurulan sağlık kuruluşlarıdır. 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanunu'na göre tanımı gerçekleştirilen özel hastaneler, bu alanda belirli standart ve yükümlülüklerin altını çizmektedir. Vakıf üniversitesi hastaneleri, şehir hastaneleri, devlet hastaneleri ve klinikler ile sağlık merkezleri bu kapsamın içerisinde yer almamaktadır.

Yasal Yükümlülükler ve Standartlar

Yasalar, özel hastanelerin belirli hizmet standartlarına tabi oldukları konusunda açıktır. Özel hastaneler, detaylı tıbbi muayene, tedavi hizmetleri ve doğum yardımı gibi kritik sağlık hizmetlerini sağlamakla yükümlüdürler. Ayrıca, özel hastaneler hasta kabul ettikleri anda kamu yararına hizmet eden bir işlevi de yerine getirirler; bu nedenle belirli bir özen gösterme yükümlülüğüne sahiptirler.

Yeni Özel Hastaneler Yönetmeliği: Sağlıkta Dönüşüm ve Yenilikler

Sağlık Bakanlığı tarafından 30 Ocak 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği, 2002 yılında yayımlanan ve 45 kez değişikliğe uğrayan yönetmeliği yürürlükten kaldırmıştır. Bu yazıda, yeni yönetmelikle gelen değişiklikleri ve uygulama alanlarını inceleyeceğiz.

Yeni Yönetmeliğin Özellikleri

Yeni yönetmelik, 69 maddenin 51’e indirilmesiyle daha sade bir yapıya kavuşmuştur. Ayrıca, 14 geçici madde de düzenlenmiştir. Yeni yönetmelikteki aşağıdaki gibi birtakım değişiklikler öngörülmüştür:

• Yeniden Süre Verilmesi: Bina uygunsuzlukları olanlara Mart 2026’ya kadar, seyyar röntgen cihazı ve radyoloji merkezi kurma zorunluluğunu yerine getirmemiş olanlara 2025 yılı sonuna kadar süre tanınmıştır.
• Özel hastaneler, yataklı servisler ve kliniklerin kiralanması yasağı: Özel hastaneler, servislerin ve kliniklerin üçünkü kişilerce kiralanması ve işletilmesi yasaklanmıştır.
• Yatak ve kadroların devri engeli: Özel hastanelere tahsis edilen kadro ve yatakların üçüncü kişilere devri yasaklanmıştır.
• Uzman tabiplere hastane kadrosunda çalışma kuralı getirilmiştir: Bu sayede uzman doktorların sadece mesleklerini icra etmesinin sağlanması hedeflenmektedir.
• Ruhsat Kısıtlamaları: 1219 sayılı kanunun 28. maddesinde belirtilen suçlardan hüküm giymiş gerçek kişilerin özel hastane açması yasaklanmıştır.
• Akreditasyon Zorunluluğu: Özel hastanelerin Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsü (TUSKA) tarafından sertifikalandırılması zorunlu hale getirilmiştir.
• Sağlık Hizmeti Sunumuna Uygunluk: Ruhsat tanımı, yönetmeliğe uygunluktan sağlık hizmeti sunumuna uygunluğa dayandırılmıştır.
• Endikasyon Denetimi: Yapılan tıbbi işlemlerin tıbbi gereksinimlere uygunluğunun kontrolü için bir denetim mekanizması ihdas edilmiştir.

Özel Hastane Sorumlulukları

Özel hastanelerin yöneticileri, hastane operasyonlarını yürüten "basiretli bir tacir" ve "özenli ifa yükümlüsü" gibi davranmak zorundadır. Bu, yasalarla tanımlanan bir dizi sorumluluk getirir:

• Tedavi hizmetlerinin kalitesi, yeterliliği ve güvenilirliği,
• Hastane ekipmanının gerekli tıbbi standarda uygun olması,
• Hastane personelinin yetkinlik ve nitelikleri,
• Hasta haklarının kurumsal olarak korunmasının temini,
• Hastane ortamının ve şartlarının korunmasına yönelik tedbirlerin alınması.

Hasta Hakları ve Tıbbi Müdahale Şartları

Hasta Bilgilendirme

Hasta hakları, bedensel bütünlüğü ile bilgilendirilmiş onam alınmasının gerekliliği de dahil olmak üzere yasal olarak korunur. Hasta, girişilecek tıbbi müdahale hakkında açık ve doğru bilgiler almaya, tedavinin olası sonuçları ve riskleri üzerine bilgilendirilmeye hak sahibidir.

Tıbbi Müdahale Kusuru

Malpraktis, yani hekimlik hizmetinin kötü uygulanması durumunda, yani tıbbi standartlara aykırı, kasıtlı veya ihmale dayalı hatalardan kaynaklı olarak ortaya çıkan zararlardan tazminat gibi mevzuatla korunan birtakım hukuki süreç ve davalara yol açabilir.

Endikasyon Noksanlığı

Yapılan tıbbi işlemlerde tıbbi gerekliliğin zorunluluğun bulunması koşulunu ifade eden endikasyon, özel hastaneler bakımından önemli bir şart olarak karşımıza çıkmaktadır. Tıbben gerekli olmayan işlemlerin hastada önerilmesi, gerçekleştirilmesi; hastada malpraktis olmasa bile sorumluluk ihlali teşkil etmektedir.

Tazminat Hakları ve Yasal Süreç

Maddi ve Manevi Tazminat

Hasta, özel hastane tarafından yapılan bir tıbbi müdahale sırasında haksız bir zarara uğradıysa, maddi ve manevi zararların karşılanması için tazminat talep edebilir. Hukuki süreçler, zarar görenin bu haklarını kullanmasını mümkün kılar.

Görevli Mahkemeler

Özel hastanelerde hizmetlerden kaynaklanan uyuşmazlıklarda görevli mahkemeler genellikle Tüketici Mahkemeleridir. Acil ve öncelikli durumlar söz konusu olduğunda, avukatınız tarafından hızlı ve etkin yasal eylemlerin zamanında alınmasının önemi büyüktür.

Zaman Aşımı ve Yasal Limitler

Davalarda dikkate alınması gereken zaman aşımı süreleri de vardır. Örneğin, ayıplı hizmetin tespiti ve tazminat taleplerinde, genel zaman aşımı süresi hizmetin ifası tarihinden itibaren haksız fiilden kaynaklanan durumlarda iki yıl, sözleşme ilişkisinden kaynaklanan durumlarda beş yıldır. Ancak, bu sürelerdeki belirli durumlar nedeniyle meydana gelebilecek farklılıklara dikkat edilmelidir.

Sonuç

Hastalar, özel hastane ve sağlık personelinin kişisel sağlıklarını koruma konusunda dikkatli olmalarını beklerler. Özel hastanelerin ve sağlık profesyonellerinin, sağlık yasalarına ve düzenlemelerine sıkı bir şekilde uymaları gerekir. Bu yükümlülükler, sadece hizmet kalitesi ve hastane itibarını korumakla kalmaz, aynı zamanda hastaların riskler ve tehlikelerden korunmasını da sağlar. Bu sebeple, tıbbi müdahale gerçekleştiren hastane ve sağlık profesyonelleri, hastalarına karşı sorumlu bir davranış içerisinde olmak zorundadırlar. Herhangi bir zarar veya ihmal durumunda gerekli hukuki süreçler, avukat tarafından zamanında ve doğru bir şekilde yönetilmelidir. Özetle, sağlık hizmetleri sunarken, gerekli standartları korumak ve hastaların haklarına güvenliğine öncelik vermek, özel hastanelerin başlıca yükümüdür.