Bir işveren, işyerinde çalıştırdığı işçilerin kapsamlı olarak sağlıklarını ve güvenliklerini temin etmek durumundadırlar. Eğer o işyerinde iş sağlığı ve güvenliği gereğince tesis edilmez ve istenmeyen bir şekilde iş kazası meydana gelirse işveren gerçekleşen bu iş kazasından sorumlu olacaktır. Böyle bir durumda işverenin iş kazasını bildirme yükümlülüğü söz konusudur ve bunun yanı sıra işçiye aşağıda açıklanan birtakım maddi ve manevi tazminatları ödemek durumunda kalabilecektir.

İş Kazası Bildirimi

İş Kazası 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda yer alan şekliyle işyerinde veya işin yürütülmesinden dolayı meydana gelen, işçinin ruhen veya bedenen vücut bütünlüğüne zarar veren veya işçinin ölümüne neden olan kazalara denilmektedir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca da iş kazası sigortalı işçinin işyerinde geçirdiği veya işveren tarafından verilen talimatla yürütülen veya başka bir yerde icra edilen iş dolayısıyla gerçekleşmesi mümkündür. Aynı zamanda bebek emziren sigortalı kadının çocuğa süt verdiği veya servis ile işin yapıldığı yere gidilip gelinmesi sırasında meydana gelen kazalar da iş kazası sayılmaktadır. 

Gerçekleşen bir kaza, iş kazası sayıldığında buna bağlı olarak işveren aleyhine tazminat talebinde bulunulabilir. Tazminat istemi için iş yerinde bir kazanın gerçekleşmesi yeterli bir sebeptir. Bunun için işçinin kaza nedeniyle uğradığı bedensel ve ruhsal zarar ile iş yerinde veya işyeri sayılan yerlerde gerçekleşen iş kazası arasında bir illiyet bağlantısı bulunmalıdır.

Bir iş kazası gerçekleştiğinde bu kazanın ilgili kurumlara mutlaka bildirilmesi gerekmektedir. İşveren tarafından derhal kolluk kuvvetlerine (emniyet, polis) derhal bildirimde bulunulmalıdır. Bunun yanında Sosyal Güvenlik Kurumuna da kazanın gerçekleşmesinden itibaren süre olarak 3 (üç) iş günü içerisinde e-devlet üzerinden veya online SGK internet sayfası üzerinden bildirimin yapılması gerekmektedir.

Eğer iş kazası işyeri dışında gerçekleşmiş ise ya da işveren kontrolü dışında gerçekleşmiş ise bildirim için yukarıdaki süreler kazadan itibaren değil, kazanın öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Eğer işveren tarafından bildirimde bulunulmamış ise kaza geçiren işçi tarafından bildirim yapılmalıdır. İşverenin iş kazasını süresinde bildirmediği takdirde cezai olarak sorumluluğu söz konusudur.

İş Kazası Nedeniyle Tazminat

Gerçekleşen bir iş kazasında, kazanın boyutu ve meydana gelen zarar dolayısıyla birtakım tazminat kalemlerinin işverenden talep edilmesi mümkündür. Yaralanma ve maluliyet halleri ile ölüm halinde işveren ve yakınlarının iş kazası nedeniyle talep edebilecekleri tazminat türleri şu şekildedir:

Gerçekleşen iş kazasından dolayı işçinin yaralanması halinde maddi tazminat, geçici iş göremezlik tazminatı, daimi sakatlık yani sürekli iş göremezlik tazminatı ve manevi tazminat kalemleri talep edilebilecektir.

Gerçekleşen iş kazası işçinin ölümü ile sonuçlanır ise yakınları işveren aleyhine maddi tazminat ve destekten yoksun kalma tazminatı istemleri için talepte bulunabileceklerdir.

İş Kazası Nedeniyle Maddi Tazminat

Gerçekleşen iş kazasından dolayı bir işçi bedensel zarara uğraması nedeniyle maddi kayıpları için maddi tazminat talebinde bulunabilir. İşçinin iş kazası nedeniyle ölümü halinde ise yakınları maddi kayıplar yaşayabilir. Bu nedenle borçlar hukuku uyarınca maddi zararın tazmini için işverenden maddi tazminat talebinde bulunulması mümkündür. Mahkeme bilirkişi marifetiyle maddi tazminat kalemlerini hesaplattıracak ve bu doğrultuda hüküm tesis edecektir.

Geçici İş Göremezlik Tazminatı

Sigortalı bir çalışanın iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına yakalanması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından görevlendirilen müfettişler tarafından tanzim edilen veya sağlık kurulu raporunda belirtilen geçici süre ile öngörülen çalışmaya ara verilmesi hali için bir miktar paranın ödenmesine karar verilecektir. Zira sigortalının aldığı sağlık raporu nedeniyle geçici olarak çalışmamasından ötürü işçinin gelirinde azalma olmakta ve kazanç kaybı yaşamaktadır. Bunun telafisi maksadıyla işçiye geçici iş göremezlik tazminatı altında bir miktar ödenek sağlanmaktadır.

Sürekli İş Göremezlik Tazminatı

Daimi sakatlık ödeneği olarak da bilinen sürekli iş göremezlik ödeneği, iş kazası nedeniyle cismani (bedenen) ve manevi (ruhen) olarak kalıcı sakatlığa uğrayan, diğer tabirle sakat kalan işçiye ödenmektedir. Tazminat miktarının hesabında işverenin ve işçinin kusuru ile sakatlığın miktarı (maluliyet oranı) ile sakat kalan işçinin yaşı ve aylık geliri dikkate alınmaktadır. Meslek hastalığında ve iş kazasında sigortalıya sürekli iş göremezlik ödenmesi için SGK tarafından yetkilendirilen sağlık merkezlerinin ve sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından tanzim edilen sağlık raporu doğrultusunda maluliyetin en az %10 etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu oranın altındaki sakat kalma hallerinde sigortalı işçiye daimi sakatlık ödeneği ödenmemektedir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

İş kazası eğer işçinin ölümü ile sonuçlanırsa ölen işçinin ailesinin, eşinin ve çocukların yani yakınlarının destekten yoksun kalmaları nedeniyle bu kişiler işverenden tazminat talebinde bulunabileceklerdir. Destekten yoksun kalan yakınları, ölen işçi nedeniyle destekten yoksun kalma ödeneği adı altında işverenden tazminat talep edebileceklerdir.

Manevi Tazminat

Ölüm ve ağır yaralanma ile sonuçlanan bir iş kazasında işçi yakınları derin bir üzüntü duyabilir ve ızdırap çekebilirler. İşçinin iş kazası nedeniyle ağır yaralanması halinde kendisi yine acı çekebilir, derin bir elem ve keder duyabilir. Bu sebeplerden ötürü gerçekleşen iş kazası nedeniyle çekilen acı, keder, elem ve ızdırabın bir nebze dindirilmesi adına parasal bir miktar ödenmesine karar verilebilir. Duygusal sarsıntının ve manevi zararın giderilmesi için hükmolunan bu parasal miktar manevi tazminat adı altında ödenmektedir. 

İş Kazası Nedeniyle Tazminat Davalarında Süre

İş kazasından doğan işçilik, maddi ve manevi tazminat alacakları 10 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. İş kazasının gerçekleşmesinden itibaren 10 yıl içerisinde dava açılmalıdır. Zamanaşımı itirazı bir defi niteliğinde olup ilk itiraz olarak öne sürülmesi gerekir. Süresinde zamanaşımı itirazında bulunulmaz ise iş mahkemesi kendiliğinden zamanaşımının geçirilmiş olduğunu nazara alamaz.

İş Kazası Konusunda Mahkeme

İş kazası nedeniyle tazminat davaları hangi mahkemede açılacaktır? İş kazalarından doğan alacaklar için açılacak davalar iş mahkemelerinde görülürler. İşçinin bulunduğu, işverenin mukim olduğu yani davacı işçi ve davalı işverenin bulunduğu ve iş kazasının gerçekleştiği yer mahkemeleri iş kazaları konusunda yetkilidirler.

İş Kazasında SGK ve Arabuluculuk

İş kazalarında dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurmaya gerek yoktur, yani zorunlu arabulucuya başvurmak dava şartı değildir. Dolayısıyla dosyaya arabuluculuk tutanağının sunulmuş olması aranmaz. Fakat iş kazası ile alakalı SGK bildiriminin yapılıp yapılmadığı ve SGK müfettiş raporunu mahkeme gözetecektir. Bu nedenle dava süreci içerisinde SGK müfettişlerinin tanzim ettiği raporun dava dosyasına sunulması gerekmektedir.

Hukuki Destek

İş kazalarından doğan tazminat alacakları için iş kazası alanında uzman ve tecrübeli bir avukat, diğer deyişle iş kazası avukatı tutmak önem arz etmektedir. Zira iş kazalarında dosyanın sıkı takibi, tazminat miktarını etkileyen SGK raporları ve diğer sağlık raporları ile mahkeme aşamasında bilirkişi raporlarına beyan ve itirazların yazılması tecrübe ve uzmanlık gerektirmektedir. Dolayısıyla iş kazası ve meslek hastalıkları konusunda  açacağınız tazminat davasında uzman avukat ile çalışmanız tavsiye edilmektedir.

Avukatlık bürosunun iş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda ve diğer sağlık alanlarında avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmeti vermesi ve bu konudaki tecrübesi önemlidir. Özellikle İstanbul, Kocaeli, Sakarya illerinde ve Gebze bölgesinde uzunca bir süredir iş kazası nedeniyle açılan davalarda işçi ve işveren avukatı olarak faaliyet göstermekte olan ve iş kazası alanında uzmanlaşmış hukuk bürosu aranmakta ve tercih edilmektedir.

İş kazası ile meslek hastalığı hakkında ve avukatlık desteği konusunda sorularınız için aşağıda yer alan form aracılığıyla bizimle iletişime geçebilirsiniz.